Coraz więcej osób pyta, czy rozliczenie zakupu ChatGPT przez lekarza jest możliwe i opłacalne podatkowo. Wpis odpowiada na to pytanie, pokazując jak i kiedy rozliczenie wydatków na AI działa w praktyce oraz jak wpływa na podatki. Temat omawiam w kontekście kosztów, VAT i dokumentacji. To krótki, praktyczny przewodnik – bez żargonu i z checklistą na końcu.
Od rowerowej rozmowy do gabinetu
Podczas letniej weekendowej wyprawy rowerowej do ziemi kłodzkiej i Czech poznałem grupę polskich lekarzy. Rozmowa szybko zeszła na temat… sztucznej inteligencji. Mówili, że korzystają z ChatGPT do badania najnowszych trendów w leczeniu czy przygotowywania szkiców procedur. Gemini od Google służył im z kolei do weryfikowania niefarmakologicznych zaleceń i pomysłów na komunikację z pacjentami. Modele językowe zmniejszały też obciążenie pracą administracyjną, której jest dużo i której lekarze nie lubią. Przykładowo Microsoft CoPilot pozwalał szybko odpowiadać na wiadomości i tłumaczyć korespondencję ze specjalistami z innych krajów.
„Z tygodnia na tydzień ChatGPT jest bardziej użyteczny i dokładny” – usłyszałem.
Skoro narzędzia realnie wspierają codzienną praktykę, to jak wygląda rozliczenie zakupu ChatGPT przez lekarza w podatkach? Poniżej opisuję rozliczenie na przykładzie najbardziej popularnego modelu językowego – ChatGPT.
Rozliczenie zakupu ChatGPT przez lekarza – kiedy to koszt?
Do wyboru mamy kilka wersji ChatGPT. Najpopularniejsza – Plus – to wydatek około 23 EUR brutto miesięcznie. Bardziej zaawansowana wersja PRO to już koszt 229 EUR brutto miesięcznie na jedno stanowisko.
Aby taki wydatek był kosztem uzyskania przychodu, musi spełniać klasyczne warunki. Po pierwsze, związek z przychodem: ChatGPT pomaga tworzyć dokumenty, procedury i treści informacyjne, a także porządkuje pracę, co wpływa na przychody lub zabezpiecza ich źródło. Po drugie, celowość i racjonalność – abonament ChatGPT powinien odpowiadać realnym potrzebom gabinetu lub praktyki (np. wersja ChatGPT Team w jednoosobowej praktyce może nie być potrzebna). I w końcu, po trzecie, właściwa dokumentacja: faktura na przedsiębiorcę (JDG lub spółkę) z jasnym opisem świadczenia.
Takie same zasady dotyczą wydatków na szkolenia z korzystania z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji.
Forma opodatkowania ma znaczenie
Skala i podatek liniowy (PIT) pozwalają normalnie rozpoznawać koszty. To znaczy abonament ujmuje się w Księdze Przychodów i Rozchodów (KPiR) zgodnie z wartością z faktury, zazwyczaj jako koszt pośredni. Faktury za abonament są co do zasady wystawiane przez OpenAI Ireland Ltd i zwykle denominowane w EUR. Kwoty z takich faktur, dla celów PIT, przelicza się na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (dzień poniesienia kosztu).
W CIT (spółki) mechanizm jest analogiczny do PIT: liczy się rzeczywisty związek wydatku z działalnością i odpowiednia dokumentacja wydatku.
Lekarze na ryczałcie co do zasady nie rozpoznają kosztów, więc nawet prawidłowo opisana faktura nie obniży podatku dochodowego.
Wniosek: rozliczenie zakupu ChatGPT przez lekarza jest najbardziej odczuwalne przy skali/podatku liniowym oraz w CIT; przy ryczałcie efekt podatkowy będzie zerowy.
VAT: kiedy możesz odliczyć?
Co do zasady lekarze wykonują usługi medyczne zwolnione z VAT, dlatego w praktyce nie występują wśród nich czynni podatnicy VAT. Dla lekarza zwolnionego z VAT, który przy zakupie usług ChatGPT od OpenAI z Irlandii nie poda numeru VAT, wystawiana jest faktura zawierająca już VAT. Tego podatku lekarz nie odliczy.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy obok usług medycznych świadczone są także czynności opodatkowane. Może to mieć miejsce np. przy badaniach klinicznych, usługach marketingowych (po przekroczeniu rocznego obrotu 200 tys. zł) czy usługach doradczych (tu opodatkowanie obowiązuje od początku, bez limitu). Wówczas lekarz podaje do faktury swój polski numer VAT, otrzymuje fakturę bez podatku VAT i sam rozlicza go w ramach importu usług. W takiej sytuacji możliwe jest odliczenie proporcjonalne. Do przeliczenia waluty w VAT stosuje się średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego moment powstania obowiązku podatkowego.
Checklista księgowej lub księgowego lekarza
Przed ujęciem wydatku na narzędzia AI w ewidencji księgowa lub księgowy lekarza powinni sprawdzić:
- czy faktura została wystawiona na firmę z właściwym opisem (subskrypcja ChatGPT),
- czy można wykazać związek wydatku z przychodem oraz
- czy i jak ewentualnie rozliczyć VAT.
Podsumowanie
ChatGPT i inne narzędzia oparte na sztucznej inteligencji wchodzą do praktyki lekarskiej szybciej, niż jeszcze niedawno można było się spodziewać. Zdarzają się co prawda falstarty jak zamknięty już (słusznie) projekt LekarzAI. Niemniej prawdziwi lekarze korzystają z AI nie tylko dla wygody, ale przede wszystkim dla zwiększenia efektywności i jakości usług.
Od strony podatkowej kluczowe jest jednak poprawne rozliczenie wydatku. W większości przypadków – prócz ryczałtu – abonament na ChatGPT, Perplexity czy Gemini może stanowić koszt uzyskania przychodu. Przy ryczałcie efekt podatkowy nie wystąpi. W VAT sytuacja jest bardziej złożona, ale w typowej praktyce medycznej, gdzie dominuje zwolnienie, odliczenia nie będzie. Dlatego każdorazowo warto sprawdzić szczegóły swojej sytuacji i – w razie wątpliwości – skonsultować się z doradcą podatkowym.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }