Usługi telemedyczne zwolnione z VAT!

Temat koronowirusa stał się globalnym wyzwaniem i nie schodzi z ust praktycznie wszystkich ludzi, w tym dziennikarzy. Dlatego przy okazji chciałbym poruszyć temat usług telemedycznych, który w kontekście pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 i wywoływanej przez nią choroby COVID-19 jest szczególnie aktualny. Zdecydowaną większość przypadków zachorowań na tą feralną chorobę czy nawet zwykłe przeziębienie można bowiem leczyć w trybie usług telemedycznych. Czyli bez potrzeby wizyty w przychodni zdrowia czy wręcz hospitalizacji. Zresztą systemy zdrowia nigdy nie będą wydolne aby przyjąć w stacjonarnych placówkach wszystkich pacjentów. Zwłaszcza w trakcie pandemii. Także przy okazji tzw. przymusowej kwarantanny domowej można więc skorzystać w miarę możliwości z usług telemedycyny. Czy w takim razie usługi telemedyczne są zwolnione z VAT?

Poniżej piszę o interpretacji podatkowej, którą w ostatnim czasie zdobyłem dla jednego z Klientów świadczących usługi ratownictwa telemedycznego. Spokojnie, nie naruszam tajemnicy zawodowej. Poza tym, mój Klient, spółka akcyjna sama poinformowała o fakcie uzyskania takiej interpretacji.

„Leczenie przez internet nie jest możliwe„

Jeszcze do niedawna podatnicy oferujący usługi telemedyczne chcąc do nich stosować zwolnienie z VAT musieli ścierać się z przedstawicielami fiskusa. Pełnomocnicy organów podatkowych i niekiedy same sądy administracyjne twierdziły, że „leczenie przez internet nie jest możliwe„. Tak było choćby w przypadku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Poznaniu, który odmówił stosowania zwolnienia z VAT w odniesieniu do usług dietetyka świadczonych przez sieć internetową. W szczególności sąd w wyroku z 8 sierpnia 2013 r. (sygn. akt I SA/Po 245/13) uznał, że:

Leczenie (…) wymaga bezpośredniego kontaktu z lekarzem. Leczenie wymaga ciągłej interakcji pomiędzy pacjentem a specjalistami. Nic nie zastąpi bezpośredniego kontaktu z drugą osobą. W opinii sądu leczenie przez internet nie jest możliwe. Przez internet nikt nie zbada pacjenta, nie poprowadzi terapii i nie wyleczy. Można sobie z kimś porozmawiać, poradzić się, wspierać podczas walki z chorobą. Powszechnie wiadomo, że np. po zdiagnozowaniu cukrzycy typu II to lekarz specjalista dokładnie przyjrzy się diecie pacjenta oraz jego stylowi życia. W radzeniu sobie z tą chorobą tak jak leki istotna jest zalecona przez lekarza zdrowa, dobrze zbilansowana dieta z jednocześnie dopasowaną do wieku i możliwości – dawką wysiłku fizycznego. Tego celu dietetyk w zaprezentowanej w stanie faktycznym procedurze internetowej nie zdoła osiągnąć.

Musiałem przytoczyć ten cytat, bo prezentuje on mocno konserwatywne podejście do usług medycznych, które być może byłoby aktualne ze sto lat temu.

E-szkoła rodzenia przez Internet?

Niestety podobne stanowisko przedstawił WSA w Krakowie w wyroku z 23 czerwca 2015 r. (sygn. akt I SA/Kr 721/15). Orzeczenie to dotyczyło świadczenia usług telemedycyny w zakresie e-rehabilitacji, e-szkoły rodzenia, e-pielęgniarki, e-położnej, e-lekarza, e-psychologa, e-logopedy oraz e-psychiatry. Na przykład w przypadku usługi e-szkoły rodzenia były one zbieżne w swojej treści z usługami szkoły rodzenia świadczonymi w tradycyjny sposób. Jedyna różnica wynikała z korzystania z sieci internetowej (widekonferencji) i tym samym braku fizycznego kontaktu szkolącego z podopiecznym.

Wymienione usługi telemedycyny, świadczone za pośrednictwem internetu są w istocie udzielaniem porad, wykładów, stanowią wskazówki co do sposobu wykonywania ćwiczeń, ich oceny i monitorowania, konsultacje w zakresie edukacji zdrowotnej. Tych działań nie można uznać za opiekę medyczną.

Usługi telemedyczne zwolnione z VAT

Na szczęście takie staromodne podejście nigdy nie znalazło szerszej akceptacji. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 września 2013 r. (sygn. akt I FSK 1242/12) uznał że:

(…) nie można bowiem w sposób generalny wykluczyć, że usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia będą świadczone za pośrednictwem internetu. Przesłanki skorzystania z analizowanego zwolnienia wskazane zostały w art. 43 ust. 1 pkt 19 u.p.t.u., a przepis ten nie zawiera przesłanki wyłączającej możliwość skorzystania ze zwolnienia dla usług świadczonych przez Internet

Obecnie jest już nieco prościej przekonać organy podatkowe, że usługi telemedyczne zwolnione z VAT powinny być. I to zarówno z punktu widzenia polskich przepisów jak i regulacji unijnych w zakresie VAT. Tą teorię potwierdza zdobyta przeze mnie ostatnio dla jednego z moich Klientów interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z 7 lutego 2020 r. (znak 0114-KDIP4.4012.749.2019.2.KS).

W szczególności interpretacja ta dotyczy usług ratownictwa telemedycznego. Oczywiście świadczonych zdalnie (na odległość) przez zatrudniony w centrali wnioskodawcy personel medyczny. Polegają one na oferowaniu pakietu ratowniczego osobom zwłaszcza samotnym lub w podeszłym wieku. Osoba te objęte są stałym nadzorem medycznym za pomocą urządzenia monitorującego funkcje życiowe (puls, ciśnienie krwi. itd.). Urządzenia te mogą mieć też czujniki ruchu (upadku).

Osoba objęta opieką nosi opaskę na rękę, która zdalnie informuje w jakim stanie zdrowia jest w danej chwili. W sytuacji gdy samotna osoba traci przytomność albo przewraca się, urządzenie wysyła sygnał do centrali, która podejmuje próbę kontaktu z tą osobą. Po próbie kontaktu albo po rozmowie z taką osobą specjalista z centrum podejmuje decyzję czy wezwać karetkę albo osobę z grupy wsparcia danej osoby (np. sąsiada/kę). Tak czy inaczej, osoba dostaje finalnie adekwatną pomoc medyczną albo pomoc generalnie.

Nieważny sposób świadczenia (medium), ważny cel usługi

Dyrektor KIS potwierdził w tej interpretacji, że dla stosowania zwolnienia z VAT nie jest istotny sposób świadczenia (medium pośredniczące – Internet, telefon, inna forma komunikacji np. opaska). Ważne jest za to co innego:

(…) dla możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu bez znaczenia pozostaje okoliczność świadczenia przez Wnioskodawcę opisanych usług za pośrednictwem platform (…) oraz narzędzi (…). Istotne jest to, że stanowią one usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Świadczone przez Wnioskodawcę za pośrednictwem środków telemedycznych usługi, można więc uznać za usługi opieki medycznej, których głównym celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia.

To podejście potwierdza ostatni, bardzo świeży wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 5 marca 2020 r. (sygn. akt C‑48/19). Dotyczył on usług w postaci programów wsparcia za pomocą infolinii pacjentów cierpiących na przewlekłe lub długotrwałe choroby. Więcej o tym wyroku już wkrótce.

***

Jest to pierwszy wpis dotyczący ostatnio zrealizowanych przeze mnie projektów dla Klientów świadczących usługi w szeroko rozumianej branży medycznej. Tymczasem jeśli chcesz poczytać więcej o zwolnieniu z VAT usług medycznych zapraszam do lektury wpisu pt. Zwolnienie z VAT usługi dietetyka.